Vraag aan D66, de SGP, de SP en de VVD (kamerlid van der Ham, kamerlid Dijkgraaf, kamerlid van Dijk en kamerlid Lucas)
Voor het volgen van een tweede master worden hoge kosten gevraagd door de universiteiten. Dit is geen nieuws. Het volgen van mijn tweede studie zal – op de euro nauwkeurig – 14.280 euro gaan bedragen. De heer Zijlstra heeft bekend dat de universiteiten hoge of zeer hoge collegegelden vragen, maar vind dit geen reden tot actie. Het lijkt of geen rekening is gehouden met een aantal zaken:

• er wordt geen marktconforme prijs gevraagd voor de aangeboden master. Voor het volgen van mijn nieuwe master zal ik maar liefst 3x per week een hoor- of werkcollege krijgen a 1,45 uur. Per week nog geen 6 uur! Delen we dit door het aantal weken dat we les krijgen (natuurlijk vrij in de herfstvakantie, 2 weken kerstvakantie, carnaval, meivakantie) dan staat dit in geen enkele verhouding met het geheven instellingsgeld;
• ambitieuze studenten, die zich willen specialiseren om betere kansen op de arbeidsmarkt te krijgen, worden dupe van deze regeling. Het uitgangspunt – een masteropleiding wordt door de overheid vergoed – is te verdedigen. Echter studenten met deze bedragen te confronteren, is niet reëel. De kosten dienen daarbij ineens of in 4 termijnen betaald te worden. Het fijne daarbij is dat bij DUO 5x het wettelijke bedrag aan collegegeld mag worden geleend. Blijft over circa 5.500 euro;
• daarbij is het opmerkelijk dat mensen die hard werken, tot de conclusie komen dat dit werk toch niet helemaal is wat zij willen, en een nieuwe studie willen om betere kansen op de arbeidsmarkt, in de kou worden gelaten. In Nederland kan men beter crimineel zijn “iedereen verdient een tweede kans”, waarbij zij volop begeleiding krijgen en zo waar mogelijk nog een studie om te voorkomen dat zij nogmaals criminele activiteiten ondernemen. Mensen die altijd goed studeren, werken en veel belasting betalen, worden echter niet gesteund.

Het is niet het verzoek om de kosten van een tweede master te vergoeden – maar wettelijke grenzen te stellen aan deze belachelijk hoge instellingsgelden die voor mensen uit de middenklasse niet te betalen zijn. Voorkom dat Nederland een land wordt waar alleen de “elite” nog kan verder studeren. Het aantal hoogopgeleiden die Nederland verlaat, stijgt al de afgelopen jaren. Voorkom dat deze Nederland verlaten om een studie te volgen in het buitenland. Daar is het collegegeld lager, en vaak zijn daar nog beurzen voor beschikbaar. Persoonlijk vind ik dat op deze manier het studeren niet meer aantrekkelijk wordt gemaakt en hoogopgeleiden geen tweede kans krijgen. Wat blijft er dan over van het spreekwoord “Iedereen verdient een tweede kans (master)”.

Antwoord van de SGP (23/8, kamerlid Dijkgraaf)
De SGP vindt het belangrijk dat de overheid de basisopleiding garandeert tegen wettelijk tarief. Op dit moment is dat de bachelor en de master. Het is in principe niet de verantwoordelijkheid van de overheid om meerdere opleidingen tegen lagere tarief mogelijk te maken. Uitzonderingen gelden alleen voor die gebieden waar een bijzondere behoefte is aan personeel, zoals in de zorg en het onderwijs. Voor aanvullende studies zal de markt zijn werk moeten doen. Instellingen die buitensporige tarieven vragen voor het product dat wordt aangeboden zullen zich uit de markt prijzen.

Antwoord van de VVD (31/8, kamerlid Lucas)
Iedereen heeft in Nederland recht op 1 bekostigde studie (Ba en Ma). Het is de eigen keuze om een tweede studie te doen en daar hoeft het Rijk niet aan bij te dragen. Een verkeerde keuze is, helaas, een ‘fout’ van de student en niet van de belastingbetaler die het gesubsidieerd onderwijs via belastingafdracht betaalt. Instellingen worden vrijgelaten om zelf het collegegeld te bepalen (binnen een bepaalde band breedte). Het Rijk gaat daar niet over. Studenten hebben wel sowieso recht op een goede motivatie van de onderwijsinstelling waarom een bepaalde studie een bepaald bedrag kost (zie verder: Antwoord staatssecretaris Zijlstra op vragen over mogelijke prijsafspraken universiteiten).

Antwoord van de SP (26/9, kamerlid van Dijk)
De SP is voorstander van het wettelijk collegegeld voor een tweede studie. Het is onaanvaardbaar dat de kosten voor een tweede studie zo uit de hand lopen. Dit werd mogelijk door een besluit van oud-minister Plasterk. Instellingen vragen nu al gauw meer dan 10.000 euro voor een tweede studie. De SP wil dit zo snel mogelijk ongedaan maken.

Geen antwoord van D66 (22/11, kamerlid van der Ham)
Na 3 maanden en twee keer rappelleren is geen antwoord ontvangen.