Vraag aan D66, GL, de SP en de VVD (8 juni 2017, kamerlid van Meenen, kamerlid Özdil, kamerlid Futselaar en kamerlid Duisenberg)
Volgend jaar doen wij eindexamen voor de havo. Eva is 17 wanneer zij slaagt. Daisy is 19 wanneer zij slaagt. Recent zijn wij erachter gekomen dat Eva geen kinderbijslag meer krijgt tot haar 18e, omdat zij dan recht heeft op een studiefinanciering. Daisy heeft wel tot haar 18e kinderbijslag gehad en heeft na haar 18e recht op een scholieren tegemoetkoming. Een studiefinanciering is een lening. Waarom mag een student van minderjarige leeftijd al geld lenen? Je mag toch pas geld lenen als je 18 jaar bent? Kinderbijslag krijg je niet meer als je recht hebt op een studiefinanciering. Dan maakt het niet uit of de studiefinanciering wordt aangevraagd of niet. Je krijgt hem gewoon niet meer. Voor sommige ouders wordt het dan te duur. Het kind is dan verplicht om te gaan lenen. Kunt u dit uitleggen?
Antwoord van D66 (8/7/17, kamerlid van Meenen)
Het nieuwe leenstelsel heeft ten opzichte van het oude leenstelsel een aantal voor de student voordelige wijzigingen, maar ook nadelige, namelijk deze. De voordelen zijn: het hoger onderwijs wordt beter, er komen meer docenten, meer intensieve begeleiding, kleinere groepen. Dit alles om de uitval tegen te gaan, want die is nog steeds veel te groot. Daarnaast blijven we 2 miljard euro per jaar uitgeven aan studiefinanciering via de aanvullende beurs, een gift voor studenten uit een gezin met een inkomen tot 47.000 euro per jaar. De aanvullende beurs is met 100 euro per maand verhoogd. In het nieuwe leenstelsel zijn de leenvoorwaarden aanzienlijk gunstiger geworden. Om een voorbeeld te geven, als je 5.000 euro zou lenen betaal je later maximaal 18 euro per maand terug (rente en aflossing samen). Leen je 10.000 euro dan is het maandbedrag maximaal 36 euro etc. Verdien je later minder dan het minimumloon dan betaal je niets terug. Die grens lag in het oude stelsel bij de bijstandsnorm. Bovendien betaal je van het deel van je inkomen boven minimumloon nooit meer dan 4%; dat was in het oude leenstelsel 12%.
Je mist wel inderdaad max een jaar kinderbijslag als je 17 bent. Dat is natuurlijk vervelend. Maar wellicht kom je wel in aanmerking voor een aanvullende beurs. Dat is een gift en meer dan 100 euro per maand. Als je geen aanvullende beurs krijgt kun je de gemiste kinderbijslag lenen als dat noodzakelijk is. Je leent dan dus max 1.200 euro bij een jaar geen kinderbijslag. Dat kost je dan na je studie maximaal 4,50 euro per maand. Is te doen als je inmiddels een hogere opleiding gedaan hebt, want dan verdien je gemiddeld anderhalf tot twee keer zoveel als wanneer je die studie niet had gedaan. Kortom: investeren in heel goed onderwijs vraagt om keuzes. Ik ben ervan overtuigd dat die keuzes de toekomst van jongeren in dit land vooruit helpen en dat iedereen! kan gaan studeren. Ik wens jou en je vriendin een hele goede toekomst!
Antwoord van de SP (9/7/17, kamerlid Futselaar)
De SP heeft al langer geageerd tegen deze onrechtmatige situatie. Onder andere mijn voorganger Jasper van Dijk heeft hier meerdere keren aandacht voor gevraagd sinds het leenstelsel (wij spreken liever van het schuldenstelsel) is ingevoerd. Zie bijvoorbeeld: ‘Ouders studenten (minderjarig) lopen kinderbijslag mis‘.
Helaas is het nog niet gelukt de zittende coalitiepartijen of de partijen die het schuldenstelsel hebben ingevoerd te overtuigen om dit te veranderen, hoewel ik vermoed dat zij dit niet eens hebben voorzien. We zien steeds nieuwe gelegenheidsargumenten om deze situatie te proberen recht te praten. Het is vrij typerend voor de ondoordachte wijze waarop het schuldenstelsel is doorgevoerd.
Dit is helaas een van de voorbeelden hoe het schuldenstelsel ontmoedigend werkt voor jonge mensen om te gaan studeren. Het blijkt uit de cijfers dat met name kinderen uit gezinnen waarvan de ouders gemiddeld een laag inkomen of beperkte opleiding hebben, zich laten afschrikken om (verder) te studeren. Onderwijs zou de grote gelijkmaker moeten zijn, waarbij iedereen maximaal van zijn of haar talenten gebruik kan maken. Ons onderwijsstelsel versterkt op dit moment echter eerder de bestaande tweedeling.
Met die trieste constatering worden Daisy en de vele anderen zoals zij echter niet geholpen. Ik zal in de Kamer blijven pleiten voor een oplossing. Hopelijk kan die nog op tijd komen voor Daisy. Ik hoop sowieso dat zij zich er niet van zal laten weerhouding de opleiding te volgen die zij wil.
Geen antwoord van GL (8/9/17, kamerlid Özdil)
Na 3 maanden en twee keer rappelleren is geen antwoord ontvangen.
Geen antwoord van de VVD (8/9/17, kamerlid Duisenberg)
Na 3 maanden en twee keer rappelleren is geen antwoord ontvangen.
· Permalink
Ook wij zitten met onze zoon in hetzelfde schuitje. Nooit geweten dat als je kind zijn/haar best doet op school en met 16 of 17 naar de HBO gaat je aan alle kanten de rekening gepresenteerd krijgt. Wat verschrikkelijk om je in eens te realiseren dat wanneer je in Nederland woont, werkt en geboren bent je alleen schuldenvrij ‘lees schuldenvrije start in deze maatschappij’ kunt blijven als je ouders de financiële middelen hebben om jou te laten studeren. Heb je de pech dan moet je je volwassen leven beginnen met een torenhoge schuld.
De redenering dat je geen kinderbijslag meer krijgt om dat je een studiefinanciering (lees lening) kunt aanvragen is een appels en peren verhaal…. Ik hoop oprecht dat een nieuw kabinet hier wat aan gaat doen!
· Permalink
In mijn speurtocht naar informatie, ivm mijn bijna 16-jarige zoon die mogelijk naar het hbo gaat, kwam ik deze vraag tegen. Voor ons geldt de situatie nog eens extra omdat ik als alleenstaande ouder ook vanaf dat moment geen kindgebonden budget meer ontvang. Daarmee loop ik dus nog veel meer geld mis over een periode van ruim 1,5 jaar. De berekening in het antwoord van D66 is dan ook maar een onderdeel van het totale financiële plaatje zoals dat voor alleenstaande ouders met een klein inkomen geldt. Los van het feit dat ik het vreselijk vind dat mijn kind vanaf 16 jaar al een schuld moet gaan opbouwen, zit er nog een groot hiaat waarin bij deze uitleg geen rekening is gehouden!
Mijn zoon zou dus een aanvullende beurs kunnen aanvragen bij een laag inkomen van zijn ouders. Het is echter wel heel raar dat bij het kindgebonden budget wel rekening wordt gehouden met alleen mijn inkomen als moeder (hij woont bij mij en heeft een omgangsregeling met zijn vader) en dat bij het aanvragen van de aanvullende studiefinanciering opeens beide inkomens meetellen waardoor hij mogelijk niet eens in aanmerking komt voor die aanvullende beurs.
Ik loop zelf zowel de kinderbijslag als het kindgebondenbudget mis. Dat is een gift die ik als ouder ontvang en hard nodig heb als bijdrage voor het gewone onderhoud van mijn kind. Dus gewoon eten, kleding, kapper, verzekeringen, zeg maar gewoon kosten voor levensonderhoud, zonder nog de kosten van een studie. Als mijn kind leent voor zijn studie vanaf 16 jaar, zou ik dus van hem kostgeld van zijn geleende geld moeten vragen om dit te kunnen blijven betalen. Op dit moment is het zo dat ik (hoe belachelijk ook) bijna hoop dat hij zijn Havo niet in 1 keer haalt zodat ik een jaar langer kinderbijslag en kindgebonden budget krijg of hem dan maar naar het vwo laat gaan, ook al wil hij dat niet, omdat dat nog wat uitstel geeft tot hij 18 is. Dit kan nooit de bedoeling zijn.
Ik vraag me ook af of dit probleem ook mede veroorzaakt wordt doordat 2 verschillende ministeries hierover met elkaar tot afstemming moeten komen (ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid en ministerie van onderwijs). Ik ben geen politicus, dus het kan zijn dat ik dat niet overzie, maar wie kan deze situatie aan mij uitleggen? Wie kan mij vertellen hoe dit bedoeld is?
· Permalink
Vorig jaar ging mijn getalenteerde dochter van 16 jaar studeren aan de Kunstacademie omdat ze nog te jong was voor een tussenjaar/wereldreis. Het gevolg was dat de kinderbijslag automatisch stopte en het kindgebonden budget nu terugbetaald moet worden, omdat zij recht heeft op stufi.
Wij hebben een aanvullende beurs gekregen omdat ik een laag inkomen heb, maar aangezien ze onder mijn dak woont en ik voor haar zorg vind ik het ongepast dat ik haar een studielening laat afsluiten om in haar onderhoud te kunnen voorzien.
Nu is de wetgeving op dat gebied veranderd en ontvang ik tot haar verjaardag als ze 18 jaar wordt weer kinderbijslag en heb ik ook weer recht op het kindgebonden budget voor haar. Uiteraard heel fijn, maar er is niets veranderd in de situatie van mijn kind.
En ik ga er vanuit dat de verandering in de regelgeving niet zomaar tot stand is gekomen, maar dat er een goede reden voor was om 16- en 17 jarige niet langer het recht op kinderbijslag te ontnemen.
Onze situatie in 2020 is dezelfde als die in 2019; kan iemand zich er hard voor maken dat ouders gecompenseerd worden voor het mislopen van kinderbijslag en kindgebonden budget?